Ένας ενδοκρινολόγος διαγιγνώσκει και θεραπεύει διαταραχές που σχετίζονται με ορμόνες, όπως ο διαβήτης και οι παθήσεις του θυρεοειδούς. Οι ενδοκρινικοί αδένες περιλαμβάνουν τον θυρεοειδή, τους παραθυρεοειδείς, το πάγκρεας, τις ωοθήκες / τους όρχεις, τον υποθάλαμο, την υπόφυση και τα επινεφρίδια.
Οι ασθενείς απευθύνονται συχνά σε ενδοκρινολόγους διότι οι ενδοκρινικές διαταραχές είναι περίπλοκες, επηρεάζουν συχνά πολλαπλά μέρη του σώματος και απαιτούν μια πλήρη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των ορμονών.
Εδώ είναι οι έντεκα πιο συχνοί λόγοι για τους οποίους πρέπει να δείτε έναν ενδοκρινολόγο:
1. Διαβήτης
Ο διαβήτης είναι η πιο κοινή ενδοκρινική διαταραχή στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει τον διαβήτη τύπου 1, το διαβήτη τύπου 2, το διαβήτη κύησης και τις σπάνιες μορφές διαβήτη. Συχνά οι ασθενείς με διαβήτη αισθάνονται δίψα, κόπωση και θολή όραση. Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να διαχειριστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους ώστε να ελέγξουν τις επιπλοκές του διαβήτη, που μπορεί να οδηγήσουν σε αναπηρία ή και θάνατο. Η τακτική παρακολούθηση από τον ενδοκρινολόγο θα εξασφαλίσει αυτόν τον στόχο.
2. Παθήσεις του θυρεοειδούς
Η δεύτερη πιο κοινή ενδοκρινική διαταραχή είναι αυτή του θυρεοειδούς. Ο θυρεοειδής ρυθμίζει το μεταβολισμό. Αυξημένη ή μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών οδηγεί σε ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, όπως αύξηση ή απώλεια βάρους, απώλεια μαλλιών, άγχος κλπ. Οι διαταραχές του θυροειδούς μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε υπογονιμότητα, αλλά και διαταραχή στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου. Η φαρμακευτική αγωγή έχει ως στόχο την εξισορρόπηση των θυρεοειδικών ορμονών, την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου.
3. Οστεοπόρωση
Η οστεοπόρωση αναφέρεται σε αδύναμα και εύθρυπτα οστά, που προδιαθέτουν σε κατάγματα. Καθώς οι ορμόνες του φύλου μειώνονται με την ηλικία, αυξάνεται ο κίνδυνος για ορισμένα άτομα να αναπτύξουν οστεοπόρωση. Η γενετική προδιάθεση και η λήψη κάποιων φαρμάκων παίζουν επίσης ρόλο στην ανάπτυξη της οστεοπόρωσης. Η κύρια θεραπεία είναι η ενίσχυση των οστών και η μείωση της οστικής απώλειας μέσω ασκήσεων και φαρμάκων που ενισχύουν τη δύναμη του οστού.
4. Υπογονιμότητα
Η υπογονιμότητα είναι πολύ συχνή διαταραχή παγκοσμίως με τεράστιες κοινωνικές, οικονομικές και δημογραφικές συνέπειες. Οι ενδοκρινικές παθήσεις αποτελούν συχνή αιτία της γυναικείας αλλά και της ανδρικής υπογονιμότητας. Ο υπο- και υπερθυρεοειδισμός, η υπερπρολακτιναιμία, τα αδενώματα υπόφυσης, το σύνδρομο πολυκιστικών ωοθηκών, η παχυσαρκία και κάποια γενετικά σύνδρομα είναι μερικά παραδείγματα. Η αντιμετώπισή τους από ενδοκρινολόγο θα αποκαταστήσει την γονιμότητα.
5. Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν υψηλότερα επίπεδα ανδρογόνων (ανδρικών ορμονών) και ινσουλίνης, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε διογκωμένες ωοθήκες, ακανόνιστες περιόδους, μεταβολικά προβλήματα και κύστες. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών προκαλεί υπογονιμότητα και διαταραχές του μεταβολισμού, όπως αύξηση βάρους, ακμή και υπερβολική τριχοφυΐα. Η σωστή φαρμακευτική αγωγή μαζί με υγιεινή διατροφή και άσκηση θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
6. Διαταραχές του εμμηνορυσιακού κύκλου
Οι διαταραχές του κύκλου αποτελούν συχνό πρόβλημα της γυναικολογικής και αναπαραγωγικής ενδοκρινολογίας, που θορυβεί την γυναίκα ακόμα και όταν πρόκειται για παροδική διαταραχή. Ο άστατος κύκλος πέρα από την δυσκολία εγκυμοσύνης προκαλεί εκνευρισμό, «φουσκώματα», δυσκολία στην απώλεια βάρους και συμβάλλει στην κακή υγεία των οστών. Οι ορμονικές διαταραχές μπορεί να ευθύνονται τόσο για «βαριά εμμηνορρυσία», όσο και για αραιούς ή καθόλου κύκλους. Ο ενδοκρινολόγος θα διερευνήσει την διαταραχή και θα δώσει την κατάλληλη θεραπεία ώστε να αποκατασταθεί ένας σταθερός κύκλος.
7. Ενδοκρινοπάθειες κατά την εγκυμοσύνη και τη λοχεία
Οι παθήσεις του ενδοκρινικού συστήματος αποτελούν συχνές αιτίες υπογονιμότητας. Ωστόσο, κάποιες από αυτές μπορούν να αναπτυχθούν ή να εντοπιστούν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της λοχείας. Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να απειλήσουν το παιδί, την μητέρα ή την πορεία της εγκυμοσύνης. Για παράδειγμα, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει νοητική υστέρηση στο παιδί, χαμηλό βάρος γέννησης, υπέρταση της μητέρας, πρόωρο τοκετό, αιμορραγία αλλά και θάνατο. Κατά την διάρκεια της λοχείας μπορεί να προκληθεί αδυναμία θηλασμού, αλλά και σημαντική δυσκολία της μητέρας να περιθάλψει το νεογέννητο. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται άμεση παρέμβαση του ενδοκρινολόγου.
8. Εμμηνόπαυση
Η εμμηνόπαυση είναι η παύση της εμμήνου ρύσεως λόγω εξάντλησης των ωαρίων που παράγουν τις γυναικείες ορμόνες, οιστρογόνα και προγεστερόνη. Η έλλειψη αυτών των ορμονών δημιουργεί συμπτώματα, όπως εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, ξηρότητα κόλπου, επώδυνη σεξουαλική επαφή, αυπνίες, συναισθηματικές διαταραχές. Κάποια από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να προκαλούν σημαντική διατάραξη της καθημερινότητας. Επιπλέον, η έλλειψη των οιστρογόνων διαταράσσει τον μεταβολισμό, τα οστά και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβάντων. Ο ενδοκρινολόγος μπορεί να βοηθήσει την γυναίκα να περάσει αυτήν την περίοδο ανώδυνα και να προστατευθεί από τους κινδύνους που αντιμετωπίζει.
9. Καρκίνος του θυροειδούς αδένα
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αποτέλεσε τον 5ο πιο συχνό καρκίνο στις γυναίκες στην Ελλάδα το 2020. Συχνά συμπτώματα αποτελούν η διόγκωση στην περιοχή του θυροειδούς, βραχνάδα στην φωνή, δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση. Τις περισσότερες φορές ο καρκίνος του θυροειδούς είναι αντιμετωπίσιμος, οπότε η έγκαιρη διάγνωση αλλά και η τακτική παρακολούθηση από τον ενδοκρινολόγο, είναι σημαντική.
10. Ενδοκρινικοί Όγκοι
Αν και ο καρκίνος του θυροειδούς είναι συχνός, οι καρκίνοι των υπολοίπων ενδοκρινών αδένων είναι πολύ σπάνιοι. Ωστόσο, οι καλοήθεις ενδοκρινικοί όγκοι είναι πολύ συχνοί και τους συναντάμε σε όλα τα ενδοκρινικά όργανα, από την υπόφυση μέχρι τα επινεφρίδια, αλλά και εκτός του ενδοκρινικού συστήματος όπως στο γαστρεντερικό. Οι όγκοι αυτοί μπορούν να παράγουν ορμόνες, προκαλώντας ποικίλα συμπτώματα, όπως παχυσαρκία που δεν απαντά σε εξαντλητικές δίαιτες, ακατάπαυστες διάρροιες, διαταραχές της περιόδου, υπογονιμότητα, υπέρταση που δεν μπορεί να ρυθμιστεί με πολλαπλά αντι-υπερτασικά φάρμακα, σοβαρή αδυναμία και κόπωση, κατάθλιψη, λοιμώξεις, και θρομβώσεις. Η άμεση επέμβαση ενδοκρινολόγου είναι σημαντική.
11. Παχυσαρκία, αυξημένη χοληστερίνη και τριγλυκερίδια
Η παχυσαρκία αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα , καθώς πρόκειται για σοβαρή ενδοκρινική διαταραχή που αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος, σακχαρώδη διαβήτη, εγκεφαλικού, καρκίνου του μαστού και του εντέρου. Συνήθως, συνοδεύεται από αύξηση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Ο ενδοκρινολόγος είναι ο ειδικός για την αντιμετώπιση του διαταραγμένου μεταβολισμού, ενώ κάποιες φορές συνυπάρχει κάποια επιπλέον ενδοκρινολογική διαταραχή.
